مطالعه جامعه‌شناختی خشونت زناشویی و تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر آن (مطالعه موردی: زوجین شهر تهران)

چکیده مقاله

خشونت خانگی یکی از عوامل مهم ناپایداری خانواده است و آثار مخربی بر جو عاطفی خانواده، فرزندان و همچنین اجتماع دارد و تداوم الگوها و رفتارهای خشن در خانواده می‌تواند باعث سرایت خشونت به مناسبات اجتماعی گردد. در این بین ظهور شبکه‌های اجتماعی مجازی تأثیر دوگانه‌ای بر این پدیده اجتماعی داشته است. هدف این پژوهش بررسی خشونت زناشویی و تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر آن است. روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری شامل افراد متأهل شهر تهران است. حجم نمونه برابر با 340 نفر از زوج‌های شهر تهران است که با فرمول کوکران محاسبه شده است. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای است و نمونه‌های هر خوشه به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد 93.5 درصد از زوج‌های تهرانی در یکسال گذشته سطوحی از خشونت زناشویی را تجربه کرده‌اند. اگر چه شدت خشونت تجربه شده در بین زنان بیشتر از مردان و در بین زوج‌های میانسال بیشتر از جوانان و بزرگسالان است ولی از نظر آماری تفاوت معناداری بین خشونت تجربه شده مردان و زنان (28/0=p) و گروه‌های سنی مختلف (974/0=p ) وجود ندارد. بر اساس یافته‌های تحقیق بین خشونت زناشویی با مدت استفاده (145/0=r)، حضور با هویت واقعی (219/0=r) و میزان وابستگی به شبکه‌های اجتماعی مجازی (128/0=r) رابطه معنادار وجود دارد. تحلیل رگرسیون نشان داد که بهره‌مندی از شبکه‌های اجتماعی مجازی 6.8 درصد از تغییرات خشونت بین زوجین را تبیین می‌کند. از بین ابعاد مختلف شبکه‌های اجتماعی مجازی متغیرهای مدت استفاده (171/0- =β) و حضور با هویت واقعی در شبکه‌های اجتماعی مجازی  (189/0- =β) تأثیر منفی بر خشونت زناشویی دارند و باعث کاهش خشونت زناشویی می‌شوند.

کلیدواژه‌ها: خشونت زناشویی،  جنسیت،  شبکه‌های اجتماعی مجازی