ارزیابی تأثیر سناریوهای مختلف مدیریت منابع آب با رویکرد تأمین نیازهای آبی زیست محیطی تالاب در حوضه آبریز (مطالعه موردی: تالاب امیرکلایه)

چکیده مقاله

کمبود منابع آب در دسترس از یک‌سو و افزایش مداوم تقاضای آب از سوی دیگر، موجب برهم خوردن تعادل در سیستم‌های عرضه-تقاضای منابع آب شده است.. نیاز است با در نظر گرفتن اصول برنامه مدیریت یکپارچه منابع آب، با تعیین حقابه زیست‌محیطی تالاب‌هایی همچون تالاب امیرکلایه و بهبود مدیریت منابع آب آن، از تخریب این اکوسیستم ارزشمند و اثرات سوء ناشی از آن جلوگیری شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی سناریوهای مختلف تخصیص برای تأمین حقابه زیست‌محیطی تالاب‌ها براساس مبانی مدیریت یکپارچه منابع آب بود. بدین منظور سیستم منابع آب تالاب و حوضه آبریز آن با مدل WEAP شبیه‌سازی شد. ابتدا مدل برای وضع موجود تالاب در سناریوی مبنا در سال آبی 99-1398 با شاخص‌های آماری R2 و RMSE به ترتیب 99/0 و 1/0 برای حجم تالاب و 95/0 و 3/0 برای دبی نهر واسنجی گردید و مقادیر کمبود آب برای رسیدن به شرایط هدف‌گذاری شده حداقل و مطلوب اکولوژیکی تالاب برآورد شد. با تدوین سناریوهای مدیریتی مختلف به بررسی تأثیر راه‌کارهای مدیریتی موردنظر بر بیلان منابع آب تالاب پرداخته شد. نتایج نشان داد که اجرای سناریوها در مقیاس تالاب و حوضه آبریز آن به ترتیب موجب افزایش حجم آب تالاب بین 5/0 تا 4 و 3/0 تا 7/1 میلیون مترمکعب خواهد شد. همچنین با اجرایی کردن هم‌زمان سناریوهای افزایش حجم مخزن تالاب از طریق احداث بازوی خاکی، افزایش راندمان آبیاری و رفع تصرف اراضی کشاورزی موجود در محدوده بستر تالاب، ضمن تأمین نیاز آبی بخش کشاورزی، نیاز آبی تالاب حتی در سطحی بالاتر از شرایط مطلوب تأمین خواهد شد.