بررسی اثر سامانه های آبیاری بر عملکرد، اجزاء عملکرد و بهره وری مصرف آب در سه ژنوتیپ گندم در استان کرمانشا ه

چکیده مقاله

مطالعه حاضر بهمنظور بررسی اثر سامانههای آبیاری بر عملکرد، اجزاء عملکرد و بهرهوری مصرف آب در سه ژنوتیپ گندم در مزرعه تحقیقاتی جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه در سال زراعی 1400 - 1399 بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در کرتهای اصلی روش آبیاری شامل بارانی و تیپ )قطرهای( و در کرتهای فرعی ارقام گندم شامل بهاران، رخشان و حیدری مورد ارزیابی قرارگرفت. بر اسا س نتایج تحلیل آماری روش آبیاری، بر صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد زیستتوده و بهرهوری مصرف آب محصول دارای اثر معنیدار بودند، همچنین اثر ارقام کشت شده نیز در صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد زیستتوده، بهرهوری مصرف آب و تعداد بوته در متر مربع معنیدار بودند. نتایج تجزیه واریانس اثرات متقابل روش آبیاری و ارقام برای صفات عملکرد محصول و بهرهوری مصرف آب معنیداری را نشان داد. مقایسه میانگینها نشان داد بیشترین میزان عملکرد محصول با مقدار 9458 کیلوگرم در هکتار در تیمار روش آبیاری تیپ در رقم بهاران مشاهده شد که با تیمار آبیاری بارانی در ارقام مشابه اختلاف آماری داشت. همچنین تیمار آبیاری بارانی در رقم حیدری با عملکرد 6539 کیلوگرم در هکتار کمترین میزان عملکرد را به خود اختصاص داد. بر اساس نتایج بدست آمده بهترتیب بیشترین و کمترین میزان بهرهوری مصرف آب با مقادیر 13 / 2 و 03 / 1 کیلوگرم بر متر مکعب در تیمارهای آبیاری تیپ رقم بهاران و آبیاری بارانی رقم حیدری مشاهده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که استفاده از روش آبیاری تیپ نسبت به روش آبیاری بارانی در ارقام بهاران، رخشان و حیدری بهترتیب افزایش 07 / 20 ، 76 / 29 و 50 / 20 درصدی عملکرد محصول را در پی داشت . لذا، بر اساس نتایج و با توجه به کمبود آب و اهمی ت تولید بیشتر محصولات کشاورزی، استفاده از رو شهای نوین آبیاری میکرو همانند روش تیپ نسبت به روش آبیاری ماکرو در ارقام گندم مخصوصاً رقم بهاران در استان کرمانشاه پیشنهاد میگردد.