بررسی عادت تغذیه ای گاوماهی خزری (Neogobius caspius) در سواحل استان گیلان (جنوب غربی دریای خزر)

نویسندگانعباسی کیوان | سرپناه علینقی | صیادرحیم مصطفی | نوروزی هیبت اله | سبک آرا جلیل | ماهی صفت فرشاد | عبداله پوربی ریا حمید | جمال زاده فلاح فریبرز
نشریهزیست شناسی دریا (بیولوژی دریا)
نوع مقالهFull Paper
تاریخ انتشارپاییز ۱۳۹۰
رتبه نشریهISI
نوع نشریهچاپی
کشور محل چاپایران

چکیده مقاله

گاوماهی خزری گونه ای از خانواده گاوماهیان دریای خزر بوده که از لحاظ اکولوژیکی به ویژه به دلیل بومی بودن و قرار گرفتن در زنجیره غذایی ماهیان شکارچی اهمیت دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی عادت غذایی (تنوع، اولویت، تغییرات فصلی، منطقه ای و سنی) این ماهی در سواحل استان گیلان بوده است. نمونه برداری به صورت ماهانه در 4 ساحل لیسار آستارا، انزلی، چمخاله و چابکسر و در ناحیه عمقی ساحل تا 15 متری و از مهر 84 تا شهریور 85 و با استفاده از ترال کفی صورت گرفت. نتایج بررسی بر روی 701 نمونه ماهیان تغذیه کرده نشان داد که دارای طول کل 24 تا 176 میلی متر با میانگین 88.70±31.4 میلی متر، وزن 0.15 تا 65.10 گرم با میانگین 10.85±11.7 گرم و سن + 0 تا + 6 با میانگین 1.96±1.4 سال می باشند. شاخص های تهی بودن لوله گوارش 8.72 درصد، طول نسبی لوله گوارش 0.76±0.17 و شدت تغذیه 267.7±263.3 تعیین گردید که در ایستگاه های مطالعاتی، فصول سال، اعماق سه گانه و سنین مختلف ماهی تفاوت هایی را نشان دادند. مشخص گردید گاوماهی خزری در سواحل گیلان، از 30 نوع طعمه جانوری شامل زئوپلانکتون ها (8 گروه)، کف زیان (15 گروه) و ماهیان (7 گروه) تغذیه نموده و این ماهی عمدتا در جوانی به طور مخلوط از زئوپلانکتون ها و کف زیان ریز و پس از آن از کف زیان تغذیه می نمایند. گاماریدها در 44.7، دوکفه ای ها در 38.9، کوماسه ها در 24.8 و کرم ها در 19.7 درصد ماهیان شکم پر مشاهده شدند. از نظر تعداد در بین کف زیان، دوکفه ای ها با 26.9، کوماسه با 25.9 درصد، گاماریده با 25.3 درصد و استراکودا با 10.9 درصد تعداد طعمه در لوله گوارش این ماهی غالب بودند. در یک نتیجه گیری می توان گفت که گاوماهی خزری در منطقه مطالعاتی، متنوع خوار، گوشتخوار، کف زی خوار و مخلوط خوار (نرم تنان و سخت پوستان) می باشد.