بررسی اثربخشی روش های غیردارویی بر شدت درد ناشی از رگ گیری در کودکان: مرور سیستماتیک و متاآنالیز

چکیده:

زمینه و هدف: درد یکی از مشکلات بهداشتی در کودکان است و رویّه های درمانی از جمله گذاشتن کاتتر وریدی یکی
از رایج ترین منابع درد برای کودکان می باشند. روش های مختلفی برای کاهش درد در هنگام گذاشتن کاتتر وریدی در
کودکان وجود دارد از جمله این روش ها، روشهای غیردارویی است که توافقی در مورد مؤثرترین روش وجود ندارد. هدف
مطالعه حاضر بررسی اثربخشی روشهای غیردارویی بر شدت درد رگ گیری)گذاشتن کاتتر وریدی( در کودکان است.
روش کار: این پژوهش یک مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز بود. بانک های اطلاعاتی Pubmed, Web of Science, Scopus, Cinahl, Sciencedirect, Google scholar, Irandoc, Iranmedex, Sid, Magiran و
همچنین رفرنس های مطالعات یافت شده و ژورنال های کلیدی جستجو شدند و مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی سازی
شده که در آن کودکان سن 3 تا 18 سال داشتند و مطالعاتی که تاریخ انتشار آن ها از 1 ژانویه 1991 تا 30 دسامبر 2016
بودند وارد مطالعه شدند. و مراحل انجام انتخاب مطالعات، استخراج داده ها و ارزیابی کیفیت توسط دو پژوهشگر به صورت
مستقل صورت گرفت. ارزیابی کیفیت مطالعات با استفاده از ابزار ارزیابی خطر سوگیری کوکران انجام شد و نتایج داده های
کمی و کیفی مطالعات با استفاده از مدل اثر تصادفی ترکیب شدند.
یافته ها: از مجموع 6963 مطالعه 18 مطالعه شرایط ورود به پژوهش را داشتند و 17 مطالعه وارد بخش متاآنالیز شدند.
نتایج مدل اثر تصادفی نشان داد که در بین روشهای غیردارویی در گروه مداخلات انحراف فکر، نمره درد کودکان نسبت به
کودکان در گروه مقایسه 72 / 1 کمتر است و لذا در گروه اثر بخشی قوی قرار می گیرد. همچنین نتایج نشان داد که مداخلات
انحراف فکر در سنین زیر ۵ / 8 سال مؤثرتر است و مداخله حباب سازی نسبت به بقیه مؤثرتر می باشد. نتایج در گروه های
دیگر نیز نشان داد که مداخله طب فشاری و مداخله خواندن کتابچه آموزشی توسط کودک و اجرا روی خرس عروسکی
نسبت به مداخله انحراف فکر مؤثرتر است.
نتیجه گیری: یافته های پژوهش اثر بخشی مداخلات انحراف فکر را نشان می دهد ولی در مقایسه با مداخلات دیگر
اثربخشی طب فشاری و خواندن کتابچه آموزشی توسط کودک و اجرا روی خرس عروسکی بیشتر بود. لذا توجه به این یافتهها
میتواند توسط گروههای درمانی از جمله پرستاران حایز اهمیت باشد چرا که اولین خط رویارویی کودک و تیم درمان
پرستاران میباشند. همچنین اولین تجربه دردناک را کودک از پرستاران در هنگام ورود سوزن به بدن خواهد داشت. از این
رو چون این روشها آسان، در دسترس و مقرون به صرفه هستند با توجه به تناسب سن در کودکان جهت کاهش شدت درد
هنگام انجام رویّههای پزشکی به پرستاران توصیه شود.