سنتز آزمایشگاهی و امکان سنجی طرح نیمه صنعتی سنتز فنیتروتیون به روش های کلاسیک و شیمی سبز

چکیده:

مقدمه: آفتکش فنیتروتیون ترکیبی از خانواده ارگانوفسفره هاست که برای کنترل طیف وسیعی از آفات از جمله سن غلات
استفاده می شود. تکنیکال فنیتروتیون در لیست اولویتهای اعلام شده توسط دفتر توسعه فناوری وزارت بهداشت بوده و طبق
اعلام سازمان حفظ نباتات و معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی هر ساله در حدود 450 هزار لیتر سم فرموله شده
فنیتروتیون وارد کشور میشود. از طرفی، صرفا اقتصادی بودن تولید یک محصول کافی نبوده و زیست سازگار بودن روشها و
ترکیبات کاربردی، از دیگر ابعاد مهمی هستند که در کنار توجیه اقتصادی محصول در نظر گرفته میشود.
روش کار: در این طرح، مسیر تولید تکنیکال فنیتروتیون با استفاده از روشهای شیمی سبز با هدف تولید با متدهای زیست
سازگارتر، مقرون بصرفه تر، سریع تر و با راندمان بالاتر انجام گرفت. مراحل مختلف سنتز با جایگزینی مایع یونی، حلالهای
ایمن تر، شرایط بدون حلال و استفاده از امواج اولتراسونیک جهت پیشبرد واکنش انجام شدند. در نهایت محصول واکنش با
استفاده از تکنیک IR-FT ، اندازهگیری نقطه ذوب و سایر آزمونهای منطبق بر استاندارد های WHO و FAO شناسایی
و تایید گردید.
نتایج: در پروسه تولید تکنیکال فنیتروتیون از مرحله N-1 ، مسیر سبزی طراحی و اجرا گردید. در این مسیر، مایع یونی
تریاتیلآمونیوم نیترات از فرآورده جانبی یکی از مسیرهای سنتز، تولید شده و تا 5 مرتبه بازیابی و بعنوان حلال بکار رفت.
فریک نیترات به عنوان عامل نیتره کننده غیراسیدی و جهت پیشبرد واکنش، از امواج اولتراسونیک استفاده شد.
نتیجهگیری: در نهایت به منظور سنتز فنیتروتیون 2 روش سبز، سودمند و عملی را توسعه یافت که چندین مزیت را فراهم
میکرد؛ افزایش راندمان واکنش، افزایش سرعت، تقویت قدرت انتخابپذیری واکنش و کاهش محصولات جانبی، کاهش
مصرف حلالها و ترکیبات شیمیایی و فراهم آوردن امکان بازیابی مایع یونی
واژگان کلیدی: تکنیکال فنیتروتیون، شیمی سبز، مایع یونی، امواج اولتراسونیک

فایل پایان‌نامه