سنتز چهارجزئی مشتقات اسپیرواکسیندول بر اساس واکنش‌های تراکمی ۱و۳-دی‌کربونیل‌ها در شرایط شیمی سبز در حضور کاتالیزور

چکیده:

در دهه‌های اخیر، علم شیمی به طور چشم‌گیری پیشرفت داشته و یکی از مهیج‌ترین تحولات آن در سا ل‌های اخیر، گسترش شیمی سبز در جهان است. این علم عوامل زیست محیطی، آموزشی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشورها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شیمی سبز، که ‌بیش‌تر به عنوان شیوه‌ای برای پیش‌گیری از آلودگی در سطح مولکولی شناخته می‌شود، بر دوازده اصل استوار است که طراحی یا بازطراحی مولکول‌ها، مواد و دگرگونی‌های شیمیایی در راستای سالم‌تر کردن آن‌ها برای آدمی و محیط زیست، بر پایه‌ی آن‌ها انجام می‌شود. توسعه‌ی واکنش‌های چند جزئی (MCRs) توجه زیادی را از نقطه نظر شیمی ترکیبی دارویی به خود اختصاص داده است. به طور کلی، استراتژی واکنش‌های چندجزئی، مزیت صرفه‌جوئی در زمان سنتز و فرآیندهای پر زحمت را دارا بوده و دارای مزایای قابل توجه، نسبت به واکنش‌های قدیمی دو جزئی، از جمله کارایی زیاد و تنوع تشکیل پیوند می‌باشد. واکنش‌های چند جزئی علاوه بر کاربرد وسیع آن‌ها در علوم دارویی وسنتز داروها، در سایر زمینه‌ها، از جمله سنتز ترکیبات آلی اهمیت زیادی دارند. از این رو در این پژوهش با استفاده از پروتکل‌های شیمی سبز و با استفاده از واکنش‌های چندجزئی تک‌مرحله‌ای اقدام به سنتز ترکیبات اسپیرو از نوع آمیدوآلکیل نفتول‌ها با استفاده از نانو کاتالیزور Fe2O3 SBA-15 گردید. در ادامه به بهینه‌سازی شرایط عمومی واکنش پرداخته شد. سپس مشتقات مختلف آمیدوآلکیل نفتول‌ها با آلدهیدهای آروماتیک مختلف استخلاف شده تهیه شدند. در نهایت از کاتالیزور و محصولات به دست آمده طیف IR، TGA و SEM گرفته شد که سنتز ترکیبات را تأیید نمودند. نتایج نشان دادند که در شرایط کاتالیزوری و بدون حلال در دمای 100-110 درجه سانتیگراد بهترین بازده از محصولات به دست می‌آید. همچنین زمان بهینه‌ی سنتز 30 دقیقه مشخص گردید. از مزایای این واکنش زمان کم و راندمان بالای محصولات می‌باشد.