ارزیابی ژئوشیمایی سازند کژدمی در شمال غرب خلیج فارس

چکیده مقاله

سازند کژدمی با سن آلبین دارای رخساره‌‌های شیلی تا آهک رسی و آواری در شمال صفحه عربی می‌‌باشد که به‌ عنوان یکی از مهمترین سنگ منشاءهای جنوب غرب ایران به حساب می‌‌آید. این مطالعه به ارزیابی ژئوشیمیایی سازند کژدمی به عنوان سنگ منشاء مستعد در شمال غرب خلیج فارس در میدان‌های هندیجان، سروش، فروزان و خارگ می‌پردازد. بدین منظور آنالیز پیرولیز راک‌‌ایول بر روی 140 نمونه خرده حفاری جهت ارزیابی کمیت و کیفیت مواد آلی و 53 نمونه انعکاس ویترینایت جهت بررسی بلوغ صورت گرفت. نتایج نشان می‌‌دهد که سازند کژدمی در بخش‌‌های جنوبی خلیج فارس (میادین فروزان و سروش) تحت تاثیر ورودی آواری دلتای بورگان قرار داشته و به دلیل نبودن لایه‌‌بندی در ستون آب و شرایط احیایی مناسب، حفظ شدگی مناسب مواد آلی اتفاق نیفتاده است. بر اساس نتایج، مواد آلی این بخش از حوضه بیشتر تاثیر خشکی (کروژن نوع III) هستند که در محدوده نابالغ تا اوایل بلوغ از نظر انعکاس ویترینایت قرار دارند. با این وجود، به سمت بخش شمال شرقی صفحه عربی (میادین هندیجان و خارگ) به دلیل وجود شرایط رشد ارگانیسم‌‌ها در ستون آب و حاکم بودن شرایط فاقد اکسیژن در کف حوضه (حوضه درون شلفی)، حفظ شدگی مواد آلی اتفاق افتاده است. در این بخش، مواد آلی بیشتر از نوع دریایی (کروژن نوع II) بوده که بر اساس نتایج انعکاس ویترینایت در محدوده بالغ قرار دارند. به نظر می‌‌رسد بلندای قدیمه خفجی-هندیجان نقش مهمی در بلوغ سازند کژدمی به دلیل تاثیراتی که بر رسوبات پس از سازند کژدمی داشته است، بازی کرده است.