ارزیابی زیست‌پذیری شهری در شهرهای کوچک (مطالعه موردی: شهر لاهیجان)

چکیده:

زیست‌پذیری شهری یکی از شاخص‌های کلیدی در ارزیابی کیفیت زندگی شهروندان و عملکرد مدیران شهری محسوب می‌شود و نقش مهمی در سیاست‌گذاری‌های شهری ایفا می‌کند. پژوهش حاضر با هدف سنجش و تحلیل وضعیت زیست‌پذیری شهری در شهر لاهیجان انجام شده است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش، معیارها و شاخص‌های زیست‌پذیری شهری بر اساس ادبیات نظری و پیشینه تحقیق، در پنج بعد اصلی شامل محیط شهری، اجتماع شهری، اقتصاد شهری، زیرساخت‌ها و خدمات شهری، و مدیریت شهری شناسایی شد. داده‌های موردنیاز از طریق پیمایش میدانی و پرسشنامه از شهروندان جمع‌آوری شد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 359 نفر تعیین گردید. برای تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار SPSS  و آزمون‌های آماری دوجمله‌ای و فریدمن استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که شهر لاهیجان از نظر شاخص‌های زیست‌پذیری در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارد. ابعاد اجتماع شهری (3.21)، اقتصاد شهری (3.16)، زیرساخت‌ها و خدمات شهری (3.12)، و مدیریت شهری(3.34) در سطح قابل قبول ارزیابی شدند، اما بعد محیط شهری با میانگین 2.90 پایین‌ترین امتیاز را کسب کرده و در وضعیت نامناسبی قرار دارد. آزمون فریدمن نیز تأیید کرد که محیط شهری پایین‌ترین رتبه را در میان ابعاد زیست‌پذیری دارد. بر این اساس، بهبود کیفیت فضاهای شهری، کاهش آلودگی محیطی، توسعه فضاهای سبز، و بهینه‌سازی مدیریت پسماند به عنوان راهکارهای اساسی برای ارتقای زیست‌پذیری شهری در لاهیجان پیشنهاد می‌شود.