ارزیابی توان بوم شناسی به منظور توسعه گردشگری با رویکرد تلفیقی AHP و GIS در محور گردشگری قشلاق سنندج

چکیده مقاله

لازمه گریز از پیامدهای نامطلوب گردشگری و دستیابی به الگوی بهینه توسعه گردشگری، برنامه‌ریزی زمین و ارزیابی توان بوم­شناسی است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مکان‌یابی پهنه‌های مناسب اکوتوریسم در مسیر گردشگری قشلاق سنندج انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی، مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و هم‌چنین استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS بود. به همین منظور لایه‌های اطلاعاتی مورد نیاز شامل نقشه‌های سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، مخاطرات طبیعی، کاربری اراضی و منابع آبی تهیه­ شدند. متغیرها با استفاده از مدلAHP و بر اساس نظر متخصصین ارزش‌گذاری شدند. سپس با استفاده از تحلیل‌گرهای فضایی در محیط GIS خروجی‌های موردنظر از نقشه‌های مرجع تهیه و ضمن همپوشانی این نقشه‌ها در محیط GIS با استفاده از عملگر جمع جبری، خروجی نهایی پهنه‌بندی فضایی گردشگری به‌دست آمد. نتایج در پنج طبقه مطلوبیت محاسبه و نشان­داد که حدود ۲۰ درصد از منطقه مناسب قابلیت توسعه گردشگری و حدود %۲۰ از منطقه قابلیت توسعه به‌صورت متوسط با رعایت جوانب بوم­شناسی را دارا است. حدود %۳۳ هم ممنوع بودن توسعه گردشگری منطقه را نشان­داد. نتایج این تحقیق را می‌توان به‌عنوان شاخصی جهت توسعه کاربری‌های مناسب و بهینه در چارچوب طرح‌های اقتصادی در منطقه، مورد استفاده قرار داد.