تعیین تاثیر برنامه آموزشی طراحی شده از طریق ماما بر میزان اضطراب و شدت درد درک شده از انجام فرآیند هیستروسالپنگوگرافی در زنان نابارور

چکیده:

زمینه و هدف: هیستروسالپنگوگرافی (HSG) روش تصویربرداری مهمی برای بررسی ناباروری زنان و تشخیص ضایعات لوله ای و رحمی است این روش فرآیندی کم تهاجمی ولی محرک دردناک است که به سبب این ماهیت، بیمار درد و اضطراب شدیدی را حین تصویربرداری تجربه می‌کند. لذا کمک به کاهش درد و اضطراب بیماران کاندید انجام HSG حائز اهمیت است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش طراحی شده از طریق ماما بر میزان اضطراب و شدت درد درک شده از انجام فرآیند هیستروسالپنگوگرافی در زنان نابارور انجام شده است.

مواد و روش کار: این پژوهش یک کارآزمایی بالینی (IRCT20150905023897N6)  به صورت مداخله آموزشی تصادفی شده می‌باشد. تعداد 86 زن نابارور 20 تا 49 سال (43 زن گروه مداخله- 43 زن گروه شاهد) که کاندید عکس رنگی رحم بودند، با آگاهی و رضایت شخصی وارد مطالعه شدند. تصادفی سازی نمونه ها برحسب جدول اعداد تصادفی بود، با استفاده از لیست اعداد تصادفی تهیه شده، افراد به صورت تصادفی (روش بلوک 4 تایی) به دو گروه تقسیم شدند. در این مطالعه ابتدا پرسشنامه آگاهی از HSG با توجه به اهداف مطالعه طراحی و روایی ابزار به روش تعیین روایی صوری و روایی محتوا انجام شد، همچنین پایایی ابزار با استفاده از روش های آلفای کرونباخ (R= 0/82) و روش آزمون- باز آزمون (R=1/01) صورت گرفت. همچنین برای تعیین نیازسنجی آموزشی و تدوین محتوای آموزشی، یک مطالعه ی پایلوت در بین گروه هدف انجام شد. افراد پس از تخصیص در دو گروه، پرسشنامه های دموگرافیک، آگاهی بیمار از HSG (محقق ساخته)، اضطراب موقعیتی اشپیلبرگر و VAS را تکمیل نمودند. همچنین فشارخون و ضربان قلب افراد هم پایش و ثبت شد. افراد گروه مداخله در مرحله پری تست دو جلسه آموزش گروهی و بروشور روتین مرکز را دریافت نمودند، ولی افراد گروه شاهد، فقط بروشور آموزشی روتین مرکز را دریافت کردند. 30 دقیقه پس از مداخله آموزشی و بلافاصله بعداز HSG ( بغیر از پرسشنامه آگاهی) و 30 دقیقه پس از آن، هر دو گروه پرسشنامه های اضطراب موقعیتی، VAS و آگاهی را دریافت و به صورت خودگزارشی تکمیل نمودند، همچنین ضربان قلب و فشارخون افراد هم مورد پایش قرار گرفت.

یافته‌ها: میزان آگاهی افراد قبل از مداخله، در دو گروه معنادار نبود  (P= 0/76)اما بعد از مداخله آموزشی میزان آگاهی در گروه مداخله افزایش یافت و معنادار بود (P= 0/001). با توجه به نتایج آماری آزمون ها، آموزش طراحی شده حضوری میزان آگاهی افراد در رابطه با HSG را افزایش داد. با تحلیل داده ها میتوان گفت مداخله آموزشی با کاهش میزان اضطراب و درد درک شده (P= 0/001) و کاهش میزان فشارخون سیستول (P= 0/01) و فشارخون دیاستول (P= 0/03)  وضربان قلب (P= 0/001) در افراد تحت HSG رابطه معناداری داری دارد. همچنین این ارتباط در مراحل بلافاصله و 30 دقیقه بعد از HSG به طور معناداری نمایان است (P= 0/001).

نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه آموزش طراحی شده حضوری باعث افزایش آگاهی افراد و به عنوان یک روش تسکینی برای کاهش اضطراب و درد، فشار خون و ضربان قلب در افراد تحت HSG در مراکز تصویربرداری زنان پیشنهاد می‌شود.

کلمات کلیدی: ناباروری، هیستروسالپنگوگرافی، اضطراب، درد، آموزش حضوری، آموزش طراحی شده، ماما، فشارخون، ضربان قلب

کلیدواژه‌ها: ناباروری هیستروسالپنگوگرافی اضطراب درد آموزش حضوری آموزش طراحی شده ماما فشارخون ضربان قلب

فایل پایان‌نامه