بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مرتعداران در طرح‏های مرتعداری (مطالعه موردی مراتع شهرستان تفرش)

چکیده مقاله

در سال های اخیر، طرحهای مرتعداری نقش مهمی را در جلوگیری از تخریب مراتع و بهبود وضعیت آنها ایفا کرده اند. بخش اصلی طر حهای مرتعداری دخالت و مشارکت افرادی است که از آن بهره‌برداری می‌کنند که بدون توجه به آنها، این رویکرد از کارایی لازم در مدیریت مراتع برخوردار نخواهد بود. بر این اساس، هدف از مطالعة حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مرتعداران در طر حهای مرتعداری در مراتع تفرش بود. این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بود که جامعة آماری آن 95 مجری (مرتعدار) را شامل شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی-سیستماتیک، 55 مرتعدار تعیین شد. نتایج نشان داد که رابطة معنی داری بین متغیر میزان مشارکت در طرحهای مرتعداری و متغیرهای رضایت و آگاهی از طرح، انگیزة مشارکت، بهره گیری از رسانه‌های جمعی، درک نسبت به اثربخشی روش های ترویجی، تعداد واحد دامی تحت تملک، مالکیت اراضی زراعی دیم و گوسفند و بز موجود در مرتع، تعداد دام مجاز برای ورود به محدودة طرح و تعداد ماههای نگهداری دام در روستا وجود داشت. بین میانگین میزان مشارکت مرتعداران از نظر نوع واگذاری طرح های مرتعداری نیز تفاوت معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری کلی این پژوهش، بیانگر از آن است که مقولة مشارکت باید در طراحی و اجرای طرح های مرتعداری مورد توجه ویژه قرار گیرد تا اثربخشی این طرح ها تضمین شود.